Қаланың әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері талқыланды деп хабарлайды altynqala.kz
Қаңтардың 28 жұлдызында Степногорск қаласының басшысы Гайдар Қасеновтің төрағалығымен әкімдіктің кезекті отырысы өтті. Жиынға қатысушылардың назары бірқатар маңызды мәселелерге ауды: ол қаланың дамуы мен әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсартуға бағытталған жұмыстардың қорытындылары мен болашақ жоспарларына қатысты болды.
Бұл мәселе ауылдық аумақтардың дамуында ерекше маңызға ие. Ақсу ауылдық әкімдігі өткен жылы бірқатар жобаларды жүзеге асырып, ауыл тұрғындарының өмір сапасын жақсартуға бағытталған бірқатар шаралар қабылдаған. 2025 жылға арналған жоспарларда жаңа инфрақұрылым жобаларын іске асыру, агроөнеркәсіп кешенін дамыту және ауылдағы кәсіпкерлікті қолдау шаралары көзделген. Жалпы, отырыс барысында талқыланған мәселелер қала мен ауылдық аймақтардың болашағы үшін маңызды болды. Әкімнің ұсынған шешімдері мен пікірлері қаланың әлеуметтік және экономикалық дамуына жаңа серпін беру үшін қажет болатын нақты қадамдарды айқындап берді.
Қаржының тиімді игерілуі: 2024 жылдың бюджет нәтижелері мен әлеуметтік қолдаудың жаңа тұстары
Алғашқы тақырып бойынша есеп берген Экономика және қаржы бөлімінің жетекшісі Шолпан Төлегенова өткен кезең Степногорск қаласының қаржы жүйесі үшін айрықша жемісті жыл болғанын атап өтті. Оның айтуынша, былтырғы жылдың бюджеті жоспарланғаннан асыра орындалып, қоғам мен мемлекет үшін айтарлықтай маңызды жетістіктерге қол жеткізілді. Мәселен, 2024 жылдың бюджет кірістері 105,1%-ға орындалып, 19 920 681,1 мың теңге көлемінде қаржы түсті. Трансферттер бойынша да жоспар толықтай атқарылып, ол 9 297 563,2 мың теңгені құрады. Бұл сандар қала экономикасының тұрақты дамуымен қатар, әлеуметтік инфрақұрылымды жетілдіруге қажетті қаржының айтарлықтай ұлғайғанын көрсетеді. Шолпан Қуанышқызы қала бюджетінің өзіндік табыстарының өсуі – негізгі жетістіктердің бірі деп атап өтті. Бұл, өз кезегінде, қала тұрғындарының және кәсіпорындарының қаржылық белсенділігінің жоғарылағанын білдіреді. Өз табысы бойынша қала бюджеті 110,8%-ға орындалып, жоспардан 1 027 585,5 мың теңге артық қаражат түсті. Негізгі салықтар бойынша да айтарлықтай өсім байқалған: әлеуметтік салық 112,4%-ға, жылжымайтын мүлік салығы 314,1%-ға, корпоративтік табыс салығы 133,6%-ға, жеке табыс салығы 228,1%-ға өсті. Бұл көрсеткіштер бюджетке қосымша қаржы түсіріп, халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға мүмкіндік берді. Сонымен қатар мемлекеттік органдармен бірлесіп, еңбекақы қорын арттыру арқылы әлеуметтік салық пен жеке табыс салығының көлемі 531,4 миллион теңгеге ұлғайған. Ал мүлік табысы бойынша қосымша резервтер қарастыру, жаңадан пайдалануға енгізілген нысандарды бағалау, өндірістік емес төлемдерді әкімшілендіру, қоршаған ортаға эмиссия үшін төлемдер мен жалға берілетін пәтерлерді анықтау арқылы жалпы саны 1 075 030 мың теңге қосымша қаржы жинақталған. «2025 жылда осы өсу қарқынын сақтап, қала бюджетінің меншікті табыстары бойынша жоспарды орындауды қамтамасыз ету керек. Мемлекеттік кірістер басқармасымен бірлесіп, жергілікті атқарушы органдарға тапсырылған жоспарды орындау үшін шаралар қабылдап, қосымша резервтердің жергілікті бюджетке түсуін қамтамасыз ету қажет. Сол сияқты, ауыл әкімдеріне де осындай міндет жүктелген. Қазіргі таңда ауыл бюджеттері жоғарғы деңгейдегі бюджеттердің трансферттері мен қала бюджетінен берілетін демеуқаржы есебінен қалыптасады, ал олардың меншікті табыстары шығындарының тек 10,1%-ын құрайды», – деді Шолпан Төлегенова. 2024 жылғы бюджет шығыстары 99,5%-ға орындалып, жалпы 20 234,4 миллион теңгені құрады. Бұл қаражаттың айтарлықтай бөлігі жылумен, сумен жабдықтау жүйелеріне және қалалық қоғамдық инфрақұрылымдарға бағытталды. Барлық салалар бойынша қалаға бөлінетін шығыстар 25%-ға немесе 4 062 млн теңгеге артқан. Қаланың балансына берілген жылу желілерін, магистральды су құбырын және Шаңтөбе ауылындағы су жүйесін реконструкциялау мен жөндеу, сондай-ақ көлік инфрақұрылымын жаңарту үшін айтарлықтай қаражат бөлінген. Қалаға облыс бюджетінен бөлінген 2,1 млрд теңгеге Степногорск қаласында дене шынықтыру-сауықтыру ғимараты салынды, ал Бестөбе ауылында тағы екі спорттық жобаны жүзеге асыру жұмыстары басталды. Сонымен қатар баяндама барысында ағымдағы жылы атқарылатын міндеттер де сөз болды: спорттық нысандардың құрылысын аяқтау, су құбыры мен жылу желілерін жөндеуді жалғастыру, әлеуметтік нысандарды жаңғырту және басқа да маңызды жұмыстарды орындау жоспарланып отыр. Осы мақсатта облыс бюджетінен қаржы бөлуді жеделдету және қала бюджетінің кіріс бөлігін ұлғайту қажеттігіне тоқталды.
Статистика мен деректер: қаланың әлеуметтік-экономикалық келбетін айқындаудағы рөлі
Екінші мәселе бойынша есеп берген Статистика басқармасының басшысы Раушан Айтхожина өз бөлімінің өткен жылда атқарған жұмыстары мен жетістіктерін таныстырды. Ол Степногорск қаласының статистика басқармасының Мемлекеттік кірістер басқармасымен, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясымен және атқарушы органдармен тығыз ынтымақтастық орнатқанын атап өтті. Сондай-ақ қала әкімінің, кәсіпорындар мен шаруашылық субъектілерінің басшыларымен өткізілетін жедел кеңестер мен басқа да шараларға белсене қатысып, басқарманың ел экономикасын арттырудағы ортақ мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыруға қомақты үлес қосып келе жатқанын жеткізді. – Қазіргі уақытта Степногорск қаласының Статистика басқармасы 2024 жыл бойынша кәсіпорындар мен ұйымдар есептілігінің сапасын бақылап, олардың дер кезінде тапсырылуын қамтамасыз ету жұмыстарын жүргізуде. Сонымен қатар 2013 жылдан бастап Ақмола облысының бірнеше елді мекенінің тұтыну бағаларының индексін есептеу үшін іріктемеге енгізілген, яғни Көкшетау, Степногорск, Атбасар, Щучинск қалалары мен Аршалы, Шортанды және Зеренді ауылдарына қатысты маңызды статистикалық деректер жинақталатын болады. Бұл жұмыстың мақсаты – халықтың тіршілік деңгейін нақты әрі толық бағалау үшін кездейсоқ іріктеу әдісі арқылы сауалнамалар жүргізу,– деп мәлімдеді Статистика басқармасының басшысы Р.Айтхожина. Раушан Каменқызы статистикалық деректердің сапасы мен нақтылығы қоғамның әлеуметтік-экономикалық жағдайын дұрыс бағалауға мүмкіндік беретінін, сондай-ақ бұл мемлекеттік қаржының тиімді жұмсалуына бақылау жасауға да қолайлы. Сондай-ақ осы арқылы халықтың тұрмыс сапасын жақсартуға бағытталған жобаларды іске асыру үшін де маңызды рөл атқаратынын атап өтті. Осы тұрғыдан алғанда, статистика басқармасының жұмысы қаланың экономикалық дамуы мен халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталған маңызды компоненттердің бірі болып табылады. Ресми деректерге сәйкес, жыл басындағы жағдай бойынша өңірде 920 заңды тұлға тіркелген, оның ішінде шағын кәсіпорындар – 891, орта кәсіпорындар – 18, ірі кәсіпорындар – 11. Сонымен қатар 4 мыңнан астам шағын және орта бизнес субъектілері, оның ішінде 186 ауыл шаруашылығы кооперативі, 36 ауыл шаруашылығы кәсіпорны және 3 мыңнан астам жеке кәсіпкер тіркелген. Раушан Айтхожина 2025 жылы ауылшаруашылық санағын жүргізу жоспарланғанын атап өтті. Бұл жұмыс, әсіресе, ауыл шаруашылығындағы деректердің нақтылығы мен дәлдігін қамтамасыз ету үшін өте керек. Шаруашылық есептерін жүргізу сапасының төмендігі, өз кезегінде, мал мен құс басы, ауыл шаруашылығы техникасы мен құрылыс нысандары туралы жалған статистикалық деректердің берілуіне әкеліп соғуы мүмкін. Сондықтан барлық ұйымдар мен азаматтар статистикалық есептерді уақытында және дұрыс ұсынуға жауапкершілікпен қарауы тиіс. Бұл –саладағы елеулі құқықбұзушылықтар мен айыппұлдардан аулақ болудың кепілі болмақ. – Шаруашылық есеп деректері үй шаруашылықтары мен тұрғындар арасында, сондай-ақ шаруа-фермер қожалықтары басшыларының арасында 1-31 желтоқсан және 1-30 маусым аралығында сауалнама жүргізу арқылы жүзеге асырылады. Жиналған мәліметтер ЭПХУ бағдарламасына енгізіліп, жергілікті әкімдік мамандары деректерді жүйелі түрде жаңартып отыруға міндетті. Статистика органдары бұл мәліметтерді талдап, тексеріп, сәйкессіздіктерді анықтап, қажет болған жағдайда түзетулер енгізеді, – деді сала басшысы. Қорытындылай келе, Степногорск қаласының бюджеті мен статистикалық жұмыстары жоғары деңгейде атқарылып жатқанын, бұл көрсеткіштердің қаланың экономикасының тұрақты дамуын қамтамасыз етуге және тұрғындардың әл-ауқатын арттыруға ықпал еткенін атап өтсек болады. Алдағы уақытта осы бағыттағы жұмыстардың қарқынды жалғаса беретіндігі сөзсіз. Сондай-ақ статистикалық деректерді жинақтау мен өңдеу сапасы одан жетілдіре түсу көзделген.
Ақсу ауылдық округі: әлеуметтік даму мен инфрақұрылымға жаңаша көзқарас
Ақсу ауылдық округінің әкімі Марат Смағұловтың 2024 жылғы атқарған жұмыстары мен 2025 жылға арналған жоспарлары туралы баяндамасы ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуындағы маңызды кезеңдерді ашып көрсетті. Ауыл әкімінің айтуынша, өткен жылы елді мекенде бірқатар маңызды өзгерістер мен жетістіктер орын алғанымен, кейбір мәселелер әлі де өз шешімін күтіп тұр. – Ақсу ауылдық округінің әлеуметтік-экономикалық жағдайы жалпы алғанда тұрақты, – деп бастады Марат Имантайұлы сөзін. – Халықтың тұрмыс деңгейі мен әлеуметтік қорғалуы әрқашан басты назарда болды. Ауылдағы қызмет көрсету саласы мен әлеуметтік қорғау жүйесі айтарлықтай жетілдірілді. Еңбек нарығында 45 адам тұрақты жұмысқа орналасты, ал жастар мен жұмыссыз азаматтарды қамтитын мемлекеттік бағдарламаларға 12 адам қатысуға мүмкіндік алды. Әлеуметтік көмек көрсету саласында 25 адамға 2 228 200 теңге көлемінде көмек көрсетілді… Ауыл шаруашылығы саласында да оң өзгерістер көп. Былтыр ауылда 201 үй шаруашылығында 430 жылқы, 1 532 бас ірі қара, 1 872 қой-ешкі және 1 922 құс тіркелген. Ауыл шаруашылығы өнімдерін сатумен айналысатын 13 жеке кәсіпкер мен бір шаруа қожалығы жұмыс істейді. Ветеринариялық қызмет көрсету жүйесі де дамып, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулау бойынша келісімшарттар жасалды. Қайырымдылық шараларының ұйымдастырылуы да ерекше атап өтуге тұрарлық. «Мектепкке жол» акциясы аясында «Алтыналмас АК» АҚ 61 балаға жалпы сомасы 2 645 000 теңге тұратын мектеп рюкзактарын, канцеляриялық тауарлар мен қажетті заттарды табыс етті. Сонымен қатар қарттар айлығында 304 адамға дастархан жайылып, концерттік шаралар өткізілді. Қарттарға арналған қаржылай көмек пен әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға көмір жеткізу мәселесі де шешілді. – Елді мекеннің инфрақұрылымы да көңіл аударарлықтай дамуда. Қар тазалау, қоқыс шығару және стихиялық күлтөкпе орындарын жою бойынша жеке кәсіпкерлік субъектілерімен келісімдер жасалып, көше тазалығына ерекше көңіл бөлінді. «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы аясында сенбіліктер өткізіліп, 590 ағаш көшеті отырғызылды,– дейді ауыл әкімі. Жол жөндеуге 2024 жылы жергілікті бюджеттен 135 миллион теңге бөлініп, Кварциткадан Ақсу станциясына дейінгі және Ақсу ауылындағы негізгі жолдар орташа жөндеуден өтті. М. Маметов, Д.Конаев, Абылайхан, Б.Майлин көшелерінде жолдарды көтеру жұмыстары 4 464 285,71 теңгеге жүргізілді. Мәдениет пен білім саласында да ауыз толтырып айтарлықтай жетістіктер аз емес. Былтыр жыл бойы жалпы саны 73 мәдени шара өткізіліпті. Мәдениет үйінің жылу жүйесін ауыстыру үшін 9 240 мың теңге бөлінді. Сондай-ақ №2 орта мектепте күрделі жөндеу жасалып, әрлеу және ішкі жұмыстары жүргізілді, фасады жаңартылды, өрт қауіпсіздігі және бейнебақылау жүйелері орнатылды. Ақсу ауылындағы негізгі мектептің шатырын жөндеу жұмыстары 7 000,0 млн теңге бөлінді. Алдағы жоспарлар бойынша Марат Смағұлов 2025 жылға арналған бірнеше маңызды бағыттарды атап өтті. Жазда жолдардың ағымдағы жөндеуіне 6 миллион теңге жоспарланып, орташа жөндеуге 255 миллион теңге көлемінде бюджет өтінімі берілді. Абаттандыру және санитарлық тазалық жұмыстарына 7 миллион теңге бөлінді. Қаладағы басты көшелерде шөп шабу жұмыстары үшін 300 мың теңге, гүл отырғызу үшін 625 мың теңге қарастырылды. Сонымен қатар қоқыс алаңдарының санын арттыру үшін 5,5 миллион теңге бөлінеді. – Ауыл тұрғындарын мазалап отырған мәселенің бірі – жол қатынасы. №3 автобус маршруты бойынша тұрғындар бірнеше рет қосымша автобустарды сұрады. Алайда көлік компаниясы автобустар мен жүргізушілердің жетіспеушілігін алға тартып, жол жағдайының нашарлығына шағымданады. Одан бөлек, ауылдық дәрігерлік амбулатория ғимаратында техникалық түйткілдер бар. 1970 жылы салынған ғимаратқа жөндеу жүргізілмеген. 2023 жылы жүргізілген техникалық тексеру нәтижесінде ғимараттың физикалық тозуы 61% екені анықталды. Ғимаратты қайта жөндеу немесе жаңасын салу мәселесі қарастырылуда,– деді Ақсу ауылдық округінің әкімі Марат Смағұлов. Сондай-ақ ауылда 2022 жылдан бері дәріхана жұмыс істемейді. Халық бұл мәселені бірнеше рет көтерген. Осыған байланысты Ақсу ауылының әкімдігі мен Степногорск қаласының әкімдігі дәрілік препараттармен айналысатын кәсіпкерлерімен бірнеше рет кездесулер өткізді. Алайда фармацевтикалық салада кадрлар тапшылығы себепті әзірше елді мекеннен дәріхана ашу мәселесі әлі шешілген жоқ. Одан бөлек тұрғындар карьерде бұрғылау және жару жұмыстарының жарылыстарының әсерінен үйлеріне зиян келіп жатқанын, қабырғаларда сызаттар пайда болып, төбелердің құлап, майысатынын айтып шағымданған. Осыған орай компания өз тарапынан тәуелсіз сараптама жүргізіп, үйлерді тексерді. 2024 жылы 52 үй тексерілді және қорытынды шығарылды, соның нәтижесінде өндірістік жұмыстардың салдарынан баспанасы зақымданған 52 отбасына 52 үйді сатып алу туралы шешім қабылдады. Қазіргі күні 38-і сатып алынған, қалған үйлер бойынша келіссөздер жүргізілуде. Марат Смағұлов өз сөзін қорытындылай келе, ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуына арналған жұмыстың жалғаса беретінін, сондай-ақ атқарылған жұмыстардың нәтижесінде халықтың өмір сапасының жақсаруына үлкен септігін тигізетінін атап өтті.
