Жаз шықса, су айдындарына ағылған халықтың қарасы көбейеді. Алайда демалысты қауіпсіз өткізуге қатысты ескертулер мен талаптарға селқос қарау – өкінішке ұрындырып жатады. Мәселен, өткен жылы бір ғана Степногорск қаласында екі адам суға батып кетті. Қайғылы оқиғаның бірі – бала өлімімен аяқталғаны – осы сөзіміздің нақты әрі ауыр дәлелі.
Иә, көл жағасында күнге қыздырынып, табиғат аясында тынығу – көпшілік үшін жаздың басты сәні. Бірақ бейқамдықтың құны тым жоғары болуы мүмкін. Суға түсер алдында өзімізге сұрақ қоя білейік: біз қауіпсіздікке қаншалықты мән беріп жүрміз? Қай жерде шомылуға рұқсат, ал қай аумақ адам өміріне қатерлі – осыны нақты біліп жүрміз бе?..
Степногорск қаласының Төтенше жағдайлар басқармасы тұрғындарға суға түсуге рұқсат етілген және тыйым салынған аймақтарды нақты көрсетіп отыр. Қала аумағында шомылуға ресми рұқсат етілген жалғыз орын – «305 сопка» су қоймасы. Бұл жер – арнайы бақылауда, санитарлық талаптарға сай жабдықталған. Ал қалған өзен-көлдер, атап айтқанда, Аксу өзені мен карьер – суға түсуге қатаң тыйым салынған қауіпті аймақтар қатарына жатады.
– Тыйым салынған орындарда шомылу – өз өміріңе қол сұғумен тең. Су түбіндегі жасырын иірімдер, аяқ астынан пайда болатын терең шұңқырлар, тұнған заттар мен лайлы қабат – бәрі де адам өмірін бір сәтте жалмай алады. Мұндай жерлерде тәуекелге бару – ақылға қонбайтын әрекет, – дейді азаматтық қорғау лейтенанты Сәкен Салпықов.
Маманның айтуынша, судағы қайғылы оқиғалардың басты себебі – көпшіліктің қарапайым қауіпсіздік талаптарын ескермеуі. Шомылуға тыйым салынған жерге бару, мас күйінде суға түсу, балаларды қараусыз қалдыру, өз күшіне шектен тыс сену – мұның бәрі соңы қайғымен аяқталатын қалыпты сценарийге айналып барады.
– Біз жыл сайын жазда осы жайттарды түсіндіріп келеміз. Бірақ, өкінішке қарай, біреулер үшін қауіп – тек басқаларға тән нәрсе сияқты. Ал су болса, кешірім сұрамайды. Ол сені аяп, еркелігіңді көтеріп отырмайды. Су – тәртіп пен ережені талап етеді, – дейді Сәкен Салпықов.
Көпшілік тыныш, адам аз жерлерді жөн көреді – үйге жақын, у-шусыз, «жабайы» жағалауларға бет алады. Бірақ дәл осы шеткері тұстарда құтқарушы да жоқ, қауіпсіздік белгілері де қойылмаған. Осындай жағдайлар көбіне қайғылы оқиғаларға себеп болады.
Құтқару қызметі мамандары әр маусымның басында қала аумағында түсіндіру шараларын жүргізеді, тыйым салынған жерлерге арнайы аншлагтар орнатады, рейдтер ұйымдастырады. Бірақ мұның бәрі – тұрғындар қауіпсіздікке жауапкершілікпен қарағанда ғана нәтиже береді.
Суға түсу кезіндегі ең әлсіз, ең қорғансыз топ – балалар. Олар бір сәтте-ақ жағада ойнап жүріп, суға кіріп кетуі мүмкін. Ең қауіптісі – ата-ананың зейінсіздігі.
– Баланы көзден таса ету – қатерге итеру. Кейбір ата-аналар баласының жанында отырып-ақ телефонға үңіледі, әңгімеге алаңдайды. Ал бала суға батып бара жатқанда үнсіз кетеді – бұл ең қорқынышты сәт. Біз мұны жыл сайын көріп келеміз. Құтқару емес – алдын алу маңызды, – дейді Сәкен Салпықов.
Балаларға су жағасында үрлемелі матрас, дөңгелек сияқты заттарды да алысқа апаруға рұқсат берілмеуі тиіс. Желдің екпінімен ол баланы жағадағы қауіпсіз аймақтан тез алыстатып жібереді.
