Әлемдік геосаяси жағдай ушығып тұрған мына заманда Қазақстанның халықаралық аренадағы беделін нығайта түсетін маңызды факторлардың бірі – ел ішіндегі этносаралық татулық пен мәдени әртүрліліктің үйлесімділігі. Әртүрлі этникалық топтардың бейбіт өмір сүруі мен өзара түсіністігі қоғамдағы саяси және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Осы орайда Степногорск қаласы бұл процестің озық үлгісін көрсетіп, Қазақстандағы этносаралық келісімнің жарқын мысалына айналған.
Біздің қаламызда әртүрлі этникалық топтар өздерінің мәдениетін, тілін және дәстүрлерін сақтай отырып, бір-біріне құрметпен қарайды және өзара түсіністікпен өмір сүреді. Қаладағы этносаралық келісім тек қоғамның тұрақтылығын сақтауға ғана емес, жалпы ұлттық бірлікті нығайтуға да зор ықпал етеді.
Бұл құбылыс елдегі саяси тұрақтылықтың сақталуына және ұлттық бірліктің нығаюына оң әсерін тигізуде. Елімізде этносаралық татулық пен қоғамдық келісімді қамтамасыз ету мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарының бірі ретінде қарастырылады.
Қазақстан Республикасының 1990 жылы 25 қазанда қабылдаған Мемлекеттік егемендік туралы Декларациясының 2 бабында қазақ ұлты мен басқа этностардың төлтума мәдениетін, салтдәстүрін, тілін жаңғырту және дамыту мемлекеттің маңызды міндеттерінің бірі болып табылатындығы айтылған. Қазақстандық жалпыұлттық бірегейлікті бекіту саясаты «Қазақстан халқының ассамблеясы туралы» (ҚХА), «Білім туралы», «Тіл туралы», «Мәдениет туралы» заңдарында, ҚР ұлттық біртұтастығы доктринасында, ҚХА тұжырымдамасында бекітілген. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» 1991 жылғы 16 желтоқсан күнгі Заңы – жаңа Тәуелсіз еліміздің, мемлекет дамуының негізгі құндылықтары мен басымдылықтарын сипаттайтын негізгі құжат. Аталған заңда республиканың барлық азаматтары қазақ халқының топтастырушы рөлiн арқау ете отырып, еліміздің егемендігі мен мемлекеттік билігінің негізгі көзі ретінде біртұтас халқын құрайды деп айқын көрсетілген.
Степногорск қаласының мәдени өмірі мен этносаралық татулығын дамытуға әкімдіктің жанынан 2005 жылы құрылған «Достық және шығармашылық үйі» мекемесі маңызды рөл атқарып келе жатқанын да атап өткен жөн. Орталықтың басты мақсаты – қаладағы мәдени өмірді жаңғырту, этносаралық татулықты нығайту және көпэтносты қоғамда әртүрлі мәдени жобаларды жүзеге асыру.
Оның ішінде: республикалық және қалалық мәдени орталықтардың қызметі;концерттер, спектакльдер мен шоу бағдарламалар; мәдениет пен тұрғындардың бос уақыттарын тиімді ұйымдастыру; отбасылық және жастар арасындағы спорттық және танымдық кештер, карнавалдар, байқаулар жүргізу; жазғы саябақтар мен спорт алаңдарында халыққа мәдени және спорттық қызмет көрсету; бұқаралық мерекелер мен ұжымдық демалыс күндерін ұйымдастыру, неке қию рәсімдерін өткізу, т.б. • Сондай-ақ этносаралық татулықты нығайтуға қаладағы 8 этномәдени бірлестік те зор үлес қосып келеді.
Оларды атап өтер болсақ: «Юлдаш» татар-башқұрт бірлестігі; «Steppenjiugends» неміс бірлестігі; «Полония» польшалық орталық; «Әмір Темір» өзбек орталығы; «Хазар» әзербайжан орталығы; «Манас» қырғыз орталығы; «Беркат» шешен-ұңғыш орталығы және «Орыс қауымдастығы» славяндық орталық. Әрбір этнос өз дәстүрі мен мәдениетін сақтап, оны кеңінен насихаттау мақсатында түрлі шаралар ұйымдастырып, көпэтносты қоғамда өзара түсіністік пен достықты орнатуға атсалысуда. Достық және шығармашылық үйіне тағы бір маңызды бағыты – шығармашылық ұжымдар мен клубтардың жұмысы. Қазіргі уақытта 7 шығармашылық топ жұмыс істейді.
Бұл ұжымдар қала тұрғындарына әртүрлі мәдени шараларда, фестивальдер мен байқауларда өнер көрсетуге жағдай жасайды. Оларды да арнайы атай кетсем деймін: домбыра үйірмесі, вокалдық топ, «60+» денсаулық тобы, «Солдаттар» әскери бөлімінің клубы, «Дружба» хоры, «Асыл әжелер» вокалдық тобы, «ЭКО» вокалдық тобы. Степногорск қаласының этномәдени бірлестіктері мен клубтық құрылымдарының мүшелері қалалық, облыстық және республикалық деңгейдегі мәдени шараларға жиі қатысып, өздерінің шығармашылықтарымен көрермендерді тәнті етіп келеді.
Мәселен, былтыр 16 наурыз күні Көкшетау қаласындағы Мәдениет сарайында Наурыз мерекесі аясында өткен «Әдепті келін – отбасы көркі» атты байқауда Степногорск қаласынан қатысқан Динара Сәбдина бірінші орынға ие болды. Сондай-ақ қаланың 60 жылдық мерейтойы аясында ұйымдастырылған «Керемет келін – 2024» байқауы мен аймақтық хореографиялық фестиваль «STEP FEST» та үлкен жетістікпен өтті. Фестивальде Ақмола облысының әр аудандарынан келген хореографиялық ұжымдар өз өнерлерін көрсетіп, көпшіліктің ықыласына бөленді. 2024 жылдың 24 мамырында облыстық «Елтану» жобасы аясында «Еңбек пен бірлік жарасқан өңір» фестивалі ұйымдастырылды.
Степногорск қаласының ірі кәсіпорны – «Степногорск подшипник зауыты» алаңында өткен бұл шарада этностардың мәдени әртүрлілігі көрсетілді. Фестивальдің басты идеясы – қазақ халқының дәстүрлерін, ұлттық ойындарын, әндерін, ұлттық аспаптарын және қазақ тағамдарын таныстыру болды. Сонымен қатар, этностар арасында достық пен ынтымақтастықты сақтауды, қоғамдық келісімді нығайтуды насихаттайтын аталған мәдени шарада Степногорск қаласы 2-орынды иеленді. 28 тамызда қаланың орталық алаңында IV «Достық толқыны» аймақтық фестивалі де өз көрермендерін таңғалдырды. Сахна төрінде вокал, хореография және аспаптық өнер бойынша байқаулар жүргізілді. Шортанды, Қорғалжын, Аршалы, Ақкөл, Көкшетау аудандарынан келген өнерпаздар өз шығармашылықтарын танытып, дипломдармен және бағалы сыйлықтармен марапатталды.
Сонымен қатар осы күні «Step fest» авторлық әндер фестивалі өтті. Бұл фестиваль аймақтағы авторлық ән жанрын дамытуға, талантты орындаушыларды қолдауға арналған ерекше алаң болды. Шара барысында үш негізгі номинация бойынша жеңімпаздар анықталды: «Ең жақсы ән –2024», «Ең үздік ақын – 2024» және «Ең үздік композитор – 2024». Жеңімпаздарға дипломдар мен сыйлықтар тапсырылды. Қаламызда 11 қазанда «Степногорск Dauysy-2024» вокалдық конкурсы басталып, оның нәтижесі Instagram әлеуметтік желісінде онлайн дауыс беру арқылы 31 қазан күні түбегейлі анықталды. Қатысушылар лайк саны бойынша марапатталып, белсенді қатысушыларға дипломдар мен ақшалай сертификаттар берілді. Бас жүлде – 50 000 теңгелік сертификат Әсел Әбішеваға бұйырды.
Жоғарыда аталған жұмыстардың қай-қайсы да Степногорск қаласының мәдени өмірін жандандырып, этносаралық татулық пен мәдени әртүрліліктің дамуына зор үлес қосуда. Әрбір ұйымдастырылған іс-шара тек өнер мен шығармашылықты ғана емес, сонымен қатар қоғамның бірлігі мен ынтымақтастығын нығайтуға бағытталған. 2025 жыл Қазақстанда «Жұмысшы мамандықтары жылы» болып жариялануы тегін емес. Бұл бастама елдің еңбекке деген құрметін арттырып, түрлі кәсіп иелерінің шығармашылығын қолдауды мақсат етеді. Осы орайда Степногорск қаласында бірқатар мәдени шаралар жоспарланып, қала тұрғындарының белсенді қатысуымен өтетін фестивальдар мен байқаулар ұйымдастырылады. Атап айтқанда, «Шабыт» фестивалі еңбек ұжымдарының шығармашылық әлеуетін көрсетуге арналған ауқымды жобалардың бірі болмақ. Ол еңбек ұжымдары арасында үш түрлі бағытта жүргізілетін болды:
- Вокал – сәуір айында өтетін алғашқы кезеңде қаладағы кәсіпорын қызметкерлері өздерінің вокалдық өнерін сынаққа салады.
- Халық әндері – маусым айында халық әндерін орындаушылар сайысқа түседі, бұл шара дәстүрлі музыканың жаңғыруына ықпал етпекші.
- Аспап жанры – қыркүйек айында өтетін ақтық кезеңде өнерпаздар музыкалық аспаптарда ойнап, өнерлерін паш етеді. Фестивальдің қорытындысы бойынша 2025 жылдың желтоқсан айында Гала концерт ұйымдастырылады. Бұл кеште барлық қатысушылар марапатталып, ең үздік өнерпаздар мен шығармашылық ұжымдар анықталады.
Одан бөлек, қала кәсіпорындары арасында жыл сайын 15 сәуір күні ғашықтар мен жас жұбайларға арналған «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» конкурсы ұйымдастырылады. 2025 жыл еліміз үшін ерекше кезең болмақ, себебі биыл Қазақстан халқы Ассамблеясының 30 жылдығы атап өтіледі. Бұл мерейтойға орай бірқатар қызықты шаралар жоспарланған: • «Достық керуені» фестивалі – Ақмола облысының аудандарында өтетін концерттік бағдарламалар, этностық мәдениеттерді дәріптеу мен достықты нығайтуға бағытталған іс-шаралар; • Этномәдени флешмоб – қаламызда жастар мен этномәдени бірлестіктердің қатысуымен флешмоб ұйымдастырылады; • «30 игілікті іс» қайырымдылық акциясы – жыл бойы өтетін бұл акция 30 түрлі қайырымдылық іс-шараны қамтиды, оның аясында халықтың әлеуметтік әлсіз топтарына көмек көрсетіледі; • «Қолөнер – дәстүр жалғасы» – қолөнершілердің көрмесі, қазақтың дәстүрлі қолөнерін насихаттау мақсатында. Жыл сайынғы дәстүр бойынша, «Тілек ағашы» акциясы да жалғасады. Өткен жылы бұл акция аясында 100-ден астам мүмкіндігі шектеулі балалар қала тұрғындарының қолдауымен сыйлықтар алған болатын. Биыл да осы игі іс жалғасын тауып, көмекке мұқтаж балаларға қол ұшын созу жоспарлануда.
Сондай-ақ Степногорск қаласының Мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі тұрғындарға арналған басқа да қызықты іс-шаралар ұйымдастырады: «Этникалық подкаст» диалогтық алаңы – этностық топтардың мәдениеті мен өмірі туралы әңгімелер мен пікірталастар. «Мир цветов» – көктемнің көркі мен табиғатты сақтау жайлы хабардар ету мақсатында қалалық гүл фестивалі; «Бұрымды қыз» конкурсы – қаладағы ең үздік қыздарды анықтау үшін өткізілетін байқау; «Шәмші әндері» ретро-кеш – ұлы композитор Шәмші Калдаяковтың 95 жылдығына арналған кеш; «Үлгілі келін — 2025» – қазіргі заманғы қазақ келіндерінің бейнесін дәріптейтін байқау; «Step fest» – авторлық әндер мен музыка фестивалі; «Достық толқыны» фестивалі – жастар арасында вокалдық, хореографиялық, аспаптық өнерге арналған байқау; «Степногорск дауысы» вокалдық конкурсы – қалада жыл сайын өтетін ең танымал вокалдық сайыс; «Менің Қазақстаным!» TikTok роликтер байқауы – жастардың Қазақстанға деген сүйіспеншілігін арттыру мақсатында ұйымдастырылды. Сөзімді қорытындылай келе айтарым, Степногорск қаласы мәдени әртүрлілік пен этносаралық татулықтың жарқын үлгісін көрсетіп, Қазақстанның мәдени өмірін байытуға ерекше үлес қосып келеді. Қаладағы мәдени орталықтар, этникалық бірлестіктер мен шығармашылық ұжымдардың жұмысы қоғамның бірлігін нығайту мен әртүрлі этностардың өзара түсіністікпен өмір сүруіне ықпал етуде. 2025 жылға жоспарланған іс-шаралар қала тұрғындары арасында ұлттық бірлікті, мәдени әртүрлілікті және еңбекке деген құрметті арттыруға бағытталған маңызды қадам болмақ. Атқарылып жатқан барлық бұл іс-шаралар қаламыздың мәдени өмірін байытып, тұрғындарды бірлікте болуға, өзара құрмет пен түсіністікті нығайтуға бағытталған. 2025 жыл Степногорск үшін ерекше жыл болатыны сөзсіз, себебі бұл кезеңде қаламыздың мәдени өмірі жаңа бір белеске көтеріледі.
